Sampeu Goreng

Mun ngahaja atawa ukur ngaliwat ka lembur Lima Belas, kuring sok ka warung Ceu Marni heula, ngadon diuk nyanghareupan kadaharan nu sakitu ceuyahna. Surabi oncom, cuhcur, nepi ka gehu ngajajar minuhan meja. Tina lalangit ngagantung cai herang nu dibungkus plastik herang. Ngarah taya laleur ceuk Ceu Marni mah. Lain diuk wungkul di warung Ceu Marni teh, eta we, kabita ku goreng sampeuna. keur hipu teh, ngeunah deuih. Komo nu panas, dijodokeun ku cikopi pait, payus pisan.

“Ceu, naon samarana sampeu teh?” Kuring panasaran bari ngahuapkeun sampeu.

“Atuh dibejakeun mah moal laku, Jang!” Walon Ceu Marni bari ngeusian lodor ku gehu.

Bener, enya oge urang kampung, nyaho pisan kumaha jual-beli nu nguntungkeun. Tada teuing simpena warung Ceu Marni mun resépna dibeja-beja. Eta tuda, teu kolot teu budak, paribasa teh mun sapoe teu ngasaan kadaharan ti warung Ceu Marni, asa aya nu kokoet kana tikoro. Dalah teuing Bi Eha nu keur nyiram, hayang bala-bala Ceu Marni cenah, mangkaning mangsa janari leutik.

Sigana heunteu make pelet mah meureun, tapi nu ngariung di warung Ceu Marni asa loba wae. Nu nghaja nyaneut atawa ukur ngawangkong datang-indit silihgenti. Ceu Marni mah bisa meuli hate nu meuli, nepi ka nu meuli teh hayang balik deui.

Harita teh keur pasosore, kuring dititah nganteurkeun pacul ka Wa Haji Subhan di lembur Lima Belas. Sajajalan ukur ngabayangkeun sampeu Ceu Marni. Tuda geus nincak ka dua mingguna poe ieu teh, kuring teu ka warung Ceu Marni. Bae nganteurkeun pacul mah, nu penting taya nu kokoet kana tikoro.

Leumpang digancangkeun, bisi teu kabagean nu panas. Kuring apal pisan jam sakieu mah waktuna ngeusian lodor ku sampeu nu panas. Paamprok jeung jelema oge teu di tanya, teu kuat tuda.

Mangkaning beres pengkolan ieu warung teh katingali, duh naha siga nu rek neang gajih wae.

Beres pengkolan, panon langsung ningali ka warung.

Aeh, naha simpe?

Kuring panasaran, buru-buru ngadeukeutan.

Heueuh, nutup warung teh! Kamana ari Ceu Marni? Geringkitu? Ah, mun gering ge sok ditungguan ku pembantuna biasa ge. Atawa ngalayad? Ka saha atuh, da Ceu Marni mah teu bogaeun dulur nu deukeut. Di Kalimantan Selatan nu pangdeukeutna ge. Pindah ge asa teu mungkin.

Kuring keketrok. Taya nu nembal.

Antukna kuring indit bari tikoro asa aya nu ngeretan.

Balik ti Wa Haji Subhan, mengkol heula ka si Asep.

“Salila dua minggu ieu, lembur Lima Belas kaancikan jurig ti kota!” Asep muka carita.

“Maksud na kumaha?” Kuring kerung.

“Nu pangripuhna mah Ceu Marni. Warungna kapaksa ditutup sabab meneran tungtung batas pikeun perumahan. Ti imah mang Dirja ka kulonkeun oge beunang. Urang ditu dipaksa kudu ngajual tanahna ka calo, bari murah deuih. Nu teu mere kapaksa kudu baligtungan jeung tukangteunggeul.”

“Naha teu dilaporkeun ka pulisi?”

“Dilaporkeun? Heh, saruana pulisi ge. Maranehna narima duit ti Calo tea. Mang Dudi kapaksa kudu ngaringkuk di bui sabab embung mikeun tanah titinggal kolotna.”

Kuring gogodeg. Jaman sakitu geus robah, reformasi ayeuna teh cenah, tapi aya keneh kajadian siga kieu.

“Ari Ceu Marni kamana atuh?” Ujug-ujug nanyakeun basa tikoro ateul.

“Ka Dayeuh, rek muka warung di ditu. Puguh karunya urang ditu oge, tapi dalah kumaha, nu wani-wani ngabantuan batur kalah diancam kitu kieu.

“Saha kitu calona?”

“Pa Apep.”

“Pa Apep? Insinyur Apep urang tonggoh?” Asep unggeuk.

Nyel teh asa aya nu ngaduruk. Ngaheab hate ngadenge ngaran Pa Apep.

“Naha Pa Apep jadi kitu?”

“Eta oge pan dititah atasanna nu di dayeuh. Geus lah, mending maneh balik ka dituh, bisi tukang teunggeulna ningali.”

Orokaya, rek ngawangkong panjang teh teu jadi. kapaksa kuring balik.

Beja pabeja-beja, lembur Lima Belas jadi simpe mun beurang. Kaluar imah oge ari teu darurat-darurat teuing mah kajeun noong tina jandela wae. Nu ka sawah oge kapaksa kudu ngabring. Barudak taya nu mengbal di lapang hareupeun kantor desa, geus pasti ibu-ibu mah, tibatan ka luar ti imah mending nyumput di pangkeng.

Taya nu wani nyanghareupan Pa Apep jeung tukang teunggeeulna, bubuhan kakara kajadian siga kieu tumiba ka lembur Lima Belas. Urang luar lembur Lima Belas oge ayeuna mah taya ni wani asup atawa ngaliwat. Kapaksa nu ngaliwat teh nakul meulah pasir ka lembur Pakayuhan.

Jadi mikiran Ceu Marni, kumaha nasibna di Dayeuh. Kumaha dagangna. Ah, da mun diparengkeun harita panggih, sina cicing di lembur kuring. Keun bae warung mah, saung deukeut parapatan sina diuesian.

Mun diteang ka dayeuh, nu mana dayeuhna. Pan sakitu legana. Lieur deuih nanya jalma di Dayeuh mah, matak kalangsu mun teu nyaho jalan-jalanna.

Sabulan ti harita, imah nu beunang ku proyek geus rata jeung taneuh. Mang Dirja bati sesegruk basa imahna digusur ku doser. Kitu oge nu lian, nu imahna beunang ku proyek, ukur bisa ngarahuh tukangeun jeung nyeungceurikan imahna sewang-sewangan nu geus taya dikieuna. Bi Eha mah nepi ka kokosehan bari mamangku orokna.

Teu kakocapkeun kumaha sedihna urang lembur Lima Belas.

“Kudu dilaporkeun!” haok Mang Dirja.

Sarerea nu ngariung melongkeun.

“Naha neuleu aing? Silaing kabeh sieun? Hah!?

Nu aya harita teu kemek-kemek acan.

“Euweuh nu wani mah keun ku aing! Tuman jalma gelo kitu mah!”

“Yu, baturan,” ceuk saurang.

Mang Dirja ngagidig sorangan. Sarerea silih pelong.

“Yu, baturan.” Ceuk saurang.

“Hayu.”

“Hayu.”

Tungtungna kabeh nuturkeun Mang Dirja nu geus leungit beh pengkolan.

“Ya, kami akan segera usut kasus ini. Saudara-saudara harap mengumpulkan bukti”.

“Jadi moal ditewak, Pa?” pok Mang Dirja.

Pulisi neuteup.

“Harus ada bukti!” jawab pulisi satengah ambek.

Sajajalan balik ti kantor Pulisi, Mang Dirja kukulutus. Kuring nu harita milu oge kacarekan basa milu mairan.

Saminggu dua minggu, taya Pulisi nu datang. Nincak ka tilu mingguna kitu oge. Urang Lima Belas beuki teu puguh kasapopoeanana. Komo nu taneuhna beunang ku proyek. Mang Dirja kapaksa numpang di imah RT Jajang.

“Naha can datang wae pulisi teh? Ningali-ningali kaayaan atuh!”

“Sabar, Mang. Pulisi ge kudu ngimpulkeun bukti heula kapanan.”

“Ah, nyaho kieu mah bedo aing percaya pulisi!”

Enya da, kurang leuwih sabulan satengah ti harita taya pulisi nu datang. Proyek geus jalan, nu digarawe beurang peuting meureut kesangna. Tihang-tihang club-cleb diditu-didieu.

Ngan poe Rebo isuk-isuk basa kuring ka Lembur Lima Belas rek nanyakeun alamat Ceu Marni, di tempat proyek ngagimbung urang lembur. Miceun panasaran, kuring nyampeurkeun.

Ceu Marni nulak cangkeng hareupeun Pa Apep.

“Aing geus lila sabar. Sia teu ngarti wae! Naha sia teh lain urang dieu hah? Sangeunahna!”

Pa Apep bati ngahodhod dikitukeun mah. Tong boro Pa Apep nu langsung narima omongan Ceu Marni nu kitu, dalah kuring ge ngembang kadu. Naha naon pagaweanana di dayeuh teh, nepi ka kitu.

Sajam ti harita, sora sirineu jeung tembakan dur-dor.

Kabeh urang Lembur Lima Belas dicerek.

“Ieu kaadilan teh?” Ceu Marni rumahuh.

Cianjur, 12 Desember 2002