(Diajar) Démokrasi dina Solat Berjamaah

Ti mimiti pilkadés, pilgub, nepi ka pilprés, kiwari mah dilaksanakeun kalawan langsung. Nya, dipilih langsung ku rahayat. Éta amanah UUD 1945, cenah.  Triliyunan waragad diancokeun pikeun hajat rongkah rahayat. Naon tujuanana? Sangkan démokratis. Sangkan ais pangampih papayung nagara téh bener-bener meunang milih rahayat, lain meunang milih wawakil rahayat nu sabenerna teu jadi wawakil.

Atuh dina émprona, hajat rongkah téh bener-bener luut-léét késang, sahenteuna pikeun ‘tim suksés’, sangkan calon nu dijagokeunana unggul. Mun unggul, kapanan gampang hayang ieu-itu téh…. Atuh pikeun nu kawon, mun kersa narima nya tarimakeun, mun henteu jug indit ka MK.

Tungtungna, saban pemilihan téh milih pamingpin. Pamingpin pilihan rahayat? Can tangtu. Ngan lamun pamingpin sabab unggul dina pemilihan, nya. Naha bet kitu? Lah, da loba bukti pamingpin téh unggul sabab aya ‘taeunna’. Naon wé taeunna mah, duit, kakawasaan, atawa nu séjénna. Jadi, kumaha sakuduna milih pamingpin? Mun geus meunang, urang salaku rahayat kudu kumaha?

Ulah jadi padungdengan nu panjang. Urang anggap solat téh hiji sistem sarta tujuan dina hiji nagara. Tujuan nagara nu mihak ka rahayat tangtuna. Tujuan anu ditarima ku sakabéhna, da dina aya bédana teu ngarobah ésénsi dina tujuan téa. Dina ngahontalna, maenya euweuh nu mingpin. Tah, dina solat milih imam téh nu hatam tajwid, makhorijulhuruf, jeung sarat séjénna nu payus dipiboga imam. Saacan prung solat, adan jeung komat ngélingan sakur rahayat sangkan inget kana tujuan. Komo komat mah, ngajak sangkan migawé tujuan. Kudu sarua pangkatna, ulah abong kéna gegeden, digawéna kuma déwék. Da mun pajabat telat datang di masigit, wayahna di baris tukang, tong hayang seseledek ka baris hareup. Alusna mah dina hukum ogé kitu, teu ngabéda-béda dumasar pangkat atawa golongan.

Dina prungna, ma’mum ku baris sing rapih, hartina sing saregep, sabaris atawa satujuan. Satujuan ngawujudkeun tujuan. Salila imam mingpin, ma’mum teu kudu protés. Salila alus mingpinna, imam teu kudu digugat. Tah, lamum imam salah maca, ma’mum kudu ngélingan. Carana ku cara-cara nu alus, teu kudu heuras genggerong. Mun geus dibéjaan, imam kudu ngarti. Aya nu salah di diri manéhna sarta kudu dibenerkeun. Lamun nu ngabéjaan jeung nu dibéjaan papada ngarti kana carana, deuh, tingtrim. Tujuan bakal kahontal.

Ma’mum nuturkeun nu dipigawé ku imam. Éta hartina pamingpin téh ulah sakadar ngomong. Kuduna mah bari prung migawé babarengan. Atuh si ma’mum kudu milu, ulah sangeunahna, imam ruku der ma’mum sosoranganan tahiyat ahir. Imam jeung ma’mum migawéna bareng, idéalna kitu.

Nepi ka awéhsalam, imam jeung ma’mum babarengan. Hartina, kahontalna tujuan lain gawé si A, meunang si B, tapi rampak gawé sakabéhna. Teu kudu hayang kasebut éta téh jasa kuring, aing, déwék, atawa sayah. Da lain kitu dina solat mah. Sugan aya ma’mum leuwih tiheula bérés manéhna agul? Nu aya ditakol hulu.

Kumaha mun telat datang, aya sababaraha rokaat tinggaleun? Wayahna, da ieu téh gawé babarengan, nu telat datang kudu sarua capéna, sarua gawéna, sarua agulna. Lah, loba kénéh élmu démokrasi tina solat berjamaah téh. Sakitu ogé biheung dilaksanakeun. Cag.